طی هزاران سال گنجینه ارزشمند این زبان نسل به نسل و سینه به سینه به ما رسیده است و اکنون وظیفه ماست که در جهت حفظ و احیای آن بتوانیم به زبان خودمان بخوانیم و بنویسیم و آنرا برای نسلهای آینده حفظ کنیم.
برای نوشتن زبان ترکی از رسم الخط و حروف عربی (الفبا) استفاده خواهیم کرد و در بعضی از جاها برای وضوح برخی تلفظها شاید از حروف لاتین نیز استفاده کنیم؛ در ابتدای راه روال آموزش را با زبان فارسی آغاز می کنیم ولی در ادامه و بعد از تکمیل برخی آموزهها ادامه آموزش با زبان ترکی آذربایجانی تداوم خواهد یافت.
قسمت اول (بیرینجی بؤلوم)
برای یاد گیری هر زبانی قدم اول یاد گرفتن الفبای آن زبان است، ما نیز به رسم مألوف آموزش را از الفبا شروع میکنیم:
حروف در زبان ترکی به دو دسته حروف صدا دار (سسلی لر) و حروف بی صدا (سس سیز لر) تقسیم میشود.
حروف صدا دار (سسلی لر)
حروف بی صدا (سس سیز لر)
* غ : این حرف فقط در آخر کلمات تکهجایی با ریشهی ترکی میآید و غیر از آن در اول یا آخر هیچ کلمهی اصیل ترکی نمیآید.
** حروف داخل پرانتز تنها در کلماتی دیده میشوند که ریشهی عربی یا فارسی دارند؛ به عبارت دیگر کلمات دخیل از عربی و فارسی را همانگونه که در زبان مبدأ هستند، مینویسیم.
*** ژ : در زبان ترکی کلمهای با این حرف شروع نمیشود و تنها لغات وارد شدهی بیگانه در گروه لغات این حرف وارد شده اند.
**** ر : در زبان ترکی هیچ کلمهای با این حرف شروع نمیشود و کلماتی که از زبانهای دیگر وارد و با این حرف شروع میشوند، به اول آنها حروف "ای" ، "او" و" اَ" افزوده می شود.
منابع :
فرهنگ ترکی- فارسی داشقین؛ علی داشقین؛ ویراست چهارم؛ نشر اختر؛ 1389
فرهنگ ترکی-فارسی شاهمرسی؛ پرویز شاهمرسی؛ نشر اختر؛1387
(لازم به ذکر است که این مطلب در شماره 2 ماهنامه قزل خلخالیم در مهر 1394 به چاپ رسیده بود)
ادامه دارد ...
لینک کوتاه: khalkhalim.com/dca20