خلخالیم، دکتر محمد رحیمی*/ يكي از آفت‌های بزرگي كه امنیت اخلاقی جامعه را تهديد مي‌كند، ريختن آبرو و  هتک حرمت افراد است. مسئله آبرو مسئله بسیار مهمی است و حفظ شرافت انسانی از جمله مهم‌ترین اولویت‌های زندگی هر شخصی است.

آبروی یک فرد محصول یک عمر زندگی، تلاش و سختی و تمام سرمایه‌ی اجتماعی اوست؛ به طوری که یکی از ارکان بسیار مهم که اسلام بر آن تأکید بسیاری داشته، آبروی مؤمن بوده تا آنجا كه هم به خود مؤمنان دستور می‌دهد كه آبروی خود را حفظ كنند و هم به دیگران می‌فرماید: آبروی مؤمنان را حفظ نمایند.

در موارد بسیاری خداوند متعال از بندگان خویش می‌خواهد که آبروی برادر مؤمن خویش را حفظ کنید و به انحاء مختلف وی را در ورطه‌ی بی‌آبرویی قرار ندهید. آبروی مؤمن را بازیچه وقت‌گذرانی خویش و پرکردن اوقات یکدیگر قرار ندهید.شاید شما کلامی را به اشتباه به کسی نسبت دهید، یا حقیقت آن چیزی نیست که شما شنیده و آن را اشاعه می‌دهید. ارج نهادن به حرمت و شرافت خانوادگی یا شغلی یا اجتماعی اشخاص و جلوگیری از تعرض و هتک شدن شخصیت، اعتبار و اعتقاداتشان در چارچوب نظامات و قوانین، لازمه حیات اجتماعی جوامع می‌باشد.

از نظر آموزه‌های اسلام، حفظ شخصیت و کرامت انسانی مهم‌ترین رکن در امنیت خرد و کلان اجتماع است. خداوند به صراحت در آیاتی بر حرمت هتک عرض و آبروی مردم تاکید داشته و هر گونه هتک حرمت و آبروریزی را حرام کرده و جزو گناه کبیره ای دانسته که مجازات آن دوزخ و عذاب آن است (همزه، آیه 1؛ قلم، آیات 11 و 16).

آبرویی که اندک اندک جمع می‌شود را نباید به سادگی از دست داد و نباید اجازه دهیم دیگران متعرض آن شوند یا خودمان متعرض آبروی دیگری شده و شخصیت او را در جامعه خوار و خفیف سازیم. باید توجه داشته باشیم که آبروی ریخته شده غیرقابل جمع است و زمانی که آبروی کسی ریخته شود دیگر آن فرد نمی‌تواند به حالت اول بازگشته و به زندگی عادی خویش بپردازد.

حفظ و صیانت از آبرو یعنی شخصیت انسانی خود و دیگران مهم‌ترین ارزشی است که انسان آن را به عنوان امنیت خواهان است، به طوری که اگر امنیت شخصی او تأمین نشده باشد، گویی هیچ تأمینی برای او نشده و امنیتی فراهم نیامده است. خداوند که خود «ستّار العیوب» است، دوست ندارد افراد بشر پرده‏‌درى کنند و عیوب مردم را فاش سازند و آبروى آن‌ها را ببرند. ولی گاها ما انسان به راحتی آبروی افراد را بازیچه سرگرمی خویش قرار می‌دهیم.

در سال‌های اخیر مصادیقی از این عمل غیر اخلاقی با رواج شبکه‌های اجتماعی مجازی در منطقه ما نیز گسترش یافته است. عده‌ای از شهروندان بخاطر منافع شخصی و حزبی و مسائل سیاسی سعی در هتک حرمت و تضییع آبروی افراد را دارند تا از این طریق به تسویه حساب‌های شخصی پرداخته و انگ بی آبرویی را بر پیشانی آن فرد بچسبانند. در این موارد وظیفه دستگاه های ذی‌ربط این است که با خاطیان این عمل غیر اخلاقی به شدت برخورد کرده و از شیوع آن در سطح وسیع خودداری کنند.

لا یحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ وَ کانَ اللَّهُ سَمیعاً عَلیماً؛[۹۰۵]
خدا افشاى بدى‏هاى دیگران را دوست ندارد، جز براى کسى که مورد ستم قرار گرفته‏ است [که بر ستم‎دیده براى دفع ستم، افشاى بدى‏هاى ستم‎کار جایز است‏] و خدا شنوا و داناست.

*جامعه‌شناس و آسیب‌شناس اجتماعی

لینک کوتاه: khalkhalim.com/e1b53