اهمیت کتاب و کتابخوانی، پرورش و تربیت خواندن از روزهای اول زندگی و کودکی در محیط خانه و خانواده شروع می‌شود و این قابلیت را پیدا می‌کند که در جوانی و بزرگسالی به یک عادت ارزشمند تبدیل شود.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی شاهد عرضه کتاب‌ها در بسترهای مختلف از جمله بصورت فایل الکترونیکی و فایل صوتی هستیم و سهولت دسترسی به منابع مختلف را در کسری از ثانیه در اقصی نقاط جهان فراهم آورده است و لازم است در کنار استفاده از مطالب فضای مجازی هیچگاه از اهمیت و جایگاه کتاب و کتابخوانی غافل نباشیم. 

مریم محمدی رئیس کتابخانه‌های عمومی خلخال در گفتگو با خلخالیم با بیان اینکه ظهور اینترنت و پدیده جذاب فضای مجازی زندگی انسان امروزی را به گونه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای شگرف تحت تاثیر خود قرار داده است افزود: یکی از اثرات آن به اشتراک‎‎‎‎‎‎‎‎گذاری منابع کتابخانه‎‎‎‎‎‎‎ای برای استفاده کاربران بوده است که خود می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎تواند به عنوان یک ابزار مفید وکارآمد برای توسعه و ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی محسوب شود.

وی گفت: با توجه به قابلیت‎‎‎‎‎‎‎‎‎هایی که فضای مجازی در برقراری ارتباطات بین شهروندان جامعه جهانی دارد، نهادهای مرتبط با امر کتابخوانی می‎‎‎‎‎‎‎‎توانند از این فضا به نحو مطلوب برای ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی استفاده کنند.

نسرین دارا پژوهشگر و روانشناس حوزه کودک با بیان اینکه پایه‌های عادت خواندن از کودکی و در خانه شکل می‌گیرد،افزود: اگر در خانه فضای مساعدی برای تشویق خواندن باشد، کار آموزشگاه و کتابخانه آسان‌تر می‌شود؛ فضای عمومی خانه، روش زندگی پدر و مادر و کار آگاهانه آنها با کودک، در نگرش کودک به کتاب و مطالعه تأثیر همه جانبه‌ای دارد، اگر محیط خانواده، آموزشگاه و کتابخانه با یکدیگر هماهنگ و برانگیزاننده باشند، عادت مطالعه به آسانی در کودک شکل می‌گیرد و ریشه می‌دواند.

وی اظهار کرد: کودک خردسالی که از دو یا سه سالگی کتاب تصویری در دسترس دارد و برایش کتاب خوانده‌اند و قصه گفته‌اند، در حقیقت دانه‌های یک عادت پایدار را در او کاشته‌اند؛ هنگامی که کودک در خانه‌ای بزرگ می‌شود که همه بزرگترها کتاب می‌خوانند و درباره آن گفت و گو می‌کنند، کودک با فضای برانگیزاننده مطالعه روبه رو می شود و خود به خود برای مطالعه و عقب نماندن از این قافله ترغیب می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شود.

وی با بیان اینکه پدر و مادر می‌توانند آگاهانه فضای کتاب‎‎‎‎‎‎‎‎‎خوانی خانه را پر جلوه‎‎‎‎‎‎‎تر کنند،افزود: آنان می‌توانند به طور منظم از همان خردسالی برای کودک خود کتاب بخوانند، روزنامه و نشریه بخرند و به خانه بیاورند و آن‎‎‎‎ها را در خانه بخوانند و با کودکان درباره برخی مطالب جالب آن گفت و گو کنند.

روانشناس حوزه کودک خاطرنشان کرد: بسیار خوب است پدران و مادران برای کودکان کتاب بخرند و در مناسبت‌های گوناگون به آنها هدیه دهند؛ والدین می‌توانند در هنگامی که خانواده گردهم هستند، گفت و گوهای علمی را پیش بکشند و دیدگاه بچه‌ها را درباره آنها جویا شوند و برای یافتن پاسخ، آنها را به سوی کتاب راهنمایی کنند.

آسیه مداحی، فعال اجتماعی نیز با بیان اینکه فضای مجازی امروز جایگزین کتاب و مطالعه شده است که باید در این زمینه چاره‌ای اندیشید،اظهار کرد: مشکل کتاب‌خوانی رسانه‌های نوظهوری است که گریبانگیر اهالی فرهنگ شده و باید برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در افزایش سطح آگاهی مردم چاره‌ای تدبیر کرد.

وی کتاب‌خوانی را عامل مهمی برای پیشرفت معرفی کرد و گفت: باید در زمینه ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی تلاش خود را بیشتر کنیم؛ تأثیر برنامه‌های فرهنگی به خصوص رونمایی، نقد کتاب و نشست‌های کتاب‌خوانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و می‌تواند بزرگ‌ترین کمک و فرهنگ‌سازی را به موضوع کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه انجام دهد.

مداحی خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در فضای کنونی که خانواده‌ها، ‌نوجوانان و جوانان ما در معرض تهدیدات فضای مجازی و تبعات منفی آن قرار دارند باید کتاب را دریافت و با ارائه راهکارهای راهبردی و چاپ مضامین به‌روز، به سوالات ذهنی آنان پاسخ درست و منطقی داد، امیدوارم روزی نرسد که بگوییم "یاد آن یار مهربان بخیر!".

گفتنی است که برگزاری مسابقات کتابخوانی و خلاصه نویسی، معرفی کتاب‎‎‎‎‎های جدید هر رده سنی و توزیع آن، گرایش بزرگترهای خانواده به فرهنگ مطالعه و نهادینه کردن آن در منزل از راهکارهای تقویت فرهنگ کتابخوانی در جامعه می‎‎‎‎‎‎‎باشد.

لازم است به هوش باشیم که بیگانگی افراد جامعه با کتاب و کتابخوانی افرادی فقیر از لحاظ فرهنگی تربیت خواهد کرد که در نهایت منجر به افول و ورشکستگی فرهنگی کل جامعه خواهد شد.

گزارش: سیما جلیلی
انتشار: مسعود شیرعلی‌پور

لینک کوتاه: khalkhalim.com/ee083