کتاب مروری بر تاریخ اجارود، اردبیل، مشکین، ویلکیج، خلخال و ... بخش ادبیات فولکلوریک، آداب و رسوم و سنن/ نویسنده: طاها اصغری

به گزارش خلخالیم به نقل از کانال کاغذکنان، پیرامون آئین‌ها و رسوم و ادبیات شفاهی در آذربایجان و مناطق تبریز، اجارود، مغان، گرمی، اردبیل، خلخال، مشکین و ... در فصول مختلف سال مباحث گوناگونی مطرح است از جمله؛ چیلله گئجه سی، قاری ننه چیلله سی، چیلله بئچه، کورد اوغلی، وعده یئلی، یره نفس گلدی، آلا چالپو، چارچار، خیدیر، چرشنبه کولگی، کئچی قیران قار، قوش باش قار و... که در هر یک از آئین‌ ها اتفاقات خاصی رخ می‌دهد.

وعده یئلی؛ ۱۷ روز مانده به عید نوروز را وعده یئلی گویند؛ باد نسبتاً شدیدی که در ۱۳ اسفند یعنی ۱۷ روز مانده به عید در مناطق آذربایجان، مغان، خلخال و مشکین و اردبیل می وزد، در میان اهالی این مناطق، این وزش باد به وعده یئلی معروف است.

اهالی بر این باورند که در این روز باد نفس گرم خویش را باز یافته و رنگ طبیعت به طور محسوسی تغییر خواهد یافت، و دیگر از برف و بوران خبری نیست.

پیشینیان، بزرگان در مناطق اجارود، خلخال اردبیل، مشکین، مغان و سایر مناطق بر این باورند که با وزیدن این باد در دوازدهم اسفند به سبزه ها خبر می‌رسد که بیدار شوند و دوباره پوششی از سرسبزی بر دشت و دمن بدهند.

با گذر زمان و پيچيده شدن زندگی، بسياری از آيين ها و باورهای سنتی درحال فراموشی‌اند و فقط يادی از اسامي روزهای به خصوص آن دوران در ذهن چند پیرزن و پيرمرد كه هنوز در قيد حيات هستند، باقی مانده است و خدا می‌داند که شاید دوام نامها و مراسم سنتی به اندازه عمر این سالخوردگان باشد.

وزش این باد در شهر اردبیل از سمت جنوب غربی، و در شهر های دیگر آذربایجان، مغان، مشکین و خلخال متناسب با موقعیت جغرافیایی آن شهرها می‌باشد و حتی ممکن است وزش محسوسی در برخی از شهر های دیگر نداشته باشد ولی همیشه در این مناطق، این باد روز سیزدهم اسفند ماه از راه رسیده و یخهای چسبیده به زمین شهر را می زداید و خبر از فرا رسیدن عید نوروز می‌دهد.

لینک کوتاه: khalkhalim.com/f2301